Sommige van deze hersenen doorboorden we, de gaten vulden we met succulenten. Er was ook een ontlede versie, een soort klein grotje, waaruit plantjes gekropen kwamen. En dan was er een simpele betonnen rechter hersenhelft. Met zijn, van nature, organische structuur, de perfecte ondergrond voor een zacht vachtje van mos.

 

Dit laatste model was onze grootste uitdaging en we raakten er dan ook door geobsedeerd. We dompelden onszelf onder in de wereld van mos, terwijl we probeerden het niet-vasculaire bloemloze plantje zo goed mogelijk te begrij-pen, kweken en verzorgen. We experimen  teerden, onder andere met een mix van yoghurt, bier en verschillende mos-soorten. We leerden zo veel over de perfecte omstandig heden om (de meeste) mossen blij te maken. Klamheid, schaduw, vocht, maar… Het allerbelangrijkste bleek tijd.

 

Concrete - symbiosis begon als een onderzoek naar gestructureerde natuur. De stad als het ultieme voorbeeld van het meest menselijke concept dat we kennen: maakbaarheid. Het voelde dan ook natuurlijk, de beslissing om onze betonnen hersenen een tijdje met rust te laten. Om alles wat te maken had met tijdsdruk helemaal los te laten.

En waarom zou je een proces eigenlijk willen dwingen? Zeker als er een organisch element bij betrokken is. Het is zo menselijk om alles meteen te willen, hier en nu. Maar de natuur weet zelf het beste wanneer en waarom het zich wil ontwikkelen, en in welk tempo.

​

Concrete-symbiosis kreeg een mooi plekje bui-ten, het was er schaduwrijk, een soort rust tuin. De seizoenen passeerden en de regen stroomde over het beton. Er kwamen nieuwsgierige buren op bezoek, katten, honden, vogels, insecten en kikkers. Maar… geen menselijke bemoeienis. Geen yogurt of bier smurrie, geen druk. De gewenste habitat voor een geduldige biotoop van beton.

​

Ik vergat ze nooit, onze betonnen hersenen, maar er waren wel perio-des dat ik heel lang niet aan ze dacht. En ondertussen leefde ik mijn leven. Je gaat niet zitten wachten terwijl verf opdroogt, en je staart niet naar de kieren van een betonnen structuur om mos te zien ontspruiten.

Ik werkte aan andere projecten, som-mige van korte duur, anderen jaren-lang. En toen, op een dag, daar was het… Het prille begin van dat kleine groene vachtje. Ik glimlachte, mijn hart maakte een sprongetje terwijl ik me realiseerde: alle goede dingen nemen hun natuurlijke tijd.